نگاهی دوباره به سفرنامه های بيگانگان در بررسی پديده خودکامگی

بحث من، درباره ی ويژگی يا خصلت خودکامگی نهاد حکومتی ست. اين صرف نظر از اين است که اين نهاد حکومتی چه شکلی در اين يا آن زمان بخود گرفته است. تجربه ی امروز نشان داده است که این خودکامگی خصلتی آنچنان جاافتاده است که نه انقلاب مشروطه و نه انقلاب بهمن 57 نتوانستند آن را از انديشه و عمل سياسی ما جدا کنند.
چند روز پيش که قالیباف کانديدای رياست جمهوری گفت "من رضاشاه اسلامی هستم" زیاد تعجب نکردم. چون دور نگاه داشتن مردم از شرکت فعال اجتماعی و در نبود نهادهای انتخابی قدرتمند برای کنترل و محدود کردن حکومت، هميشه ناجی های با مشت آهنين می توانسته اند خلاء قدرت مردمی را تا مدت کوتاهی پر کنند. وقتیکه حتی اصلاح طلب حکومتی آقای حجاريان از پديده ی بناپارتيسم نگرانی دارد که در شرایط آشفتگی اجتماعی می تواند حاکم شود، می بینیم که هنوز ريشه های پذیرش خودکامگی در فرهنگ جامعه زنده اند.

پويا