Monday, May 8, 2006

تکه پاره هایی از "غزلِ بزرگ"

احمد شاملو
دفتر شعر: هوای تازه

□□□□

اين طرف، در افق ِ خونين ِ شکسته، انسان ِ من ايستاده است.
او را مي‌بينم، او را مي‌شناسم:
روح ِ نيمه‌اش در انتظار ِ نيم ِ ديگر ِ خود دردمي‌کشد:
«ــ مرا نجات بده‌اي کليد ِ بزرگ ِ نقره!
مرا نجات بده!»
و آن طرف
در افق ِ مهتابي‌ي ِ ستاره‌باران ِ رودررو،
زن ِ مهتابي‌ي ِ من...
و شب ِ پُرآفتاب ِ چشم‌اش در شعله‌هاي ِ بنفش ِ درد طلوع مي‌کند:
«ــ مرا به پيش ِ خودت ببر!
سردار ِ بزرگ ِ روياهاي ِ سپيد ِ من!
مرا به پيش ِ خودت ببر!»
و ميان ِ اين هر دو افق
من ايستاده‌ام
و درد ِ سنگين ِ اين هر دو افق
بر سينه‌ي ِ من مي‌فشارد



ميان ِ دو افق، بر سنگ‌فرش ِ ملعنت، راه ِ بزرگ ِ من پاهاي ِ مرا مي‌جويد.

و ساکت شويد، ساکت شويد تا سم‌ْضربه‌هاي ِ اسب ِ سياه و لُخت ِ
ياءس‌ام را بنوشم، با يال‌هاي ِ آتش ِ تشويش‌اش.

به کنار! به کنار! تا تصويرهاي ِ دور و نزديک را ببينم بر پرده‌هاي ِ افق ِ
ستاره‌باران ِ رودررو:
تصويرهاي ِ دور و نزديک، شباهت و بيگانه‌گي، دوست‌داشتن و راست گفتن ـ
و نه کينه ورزيدن
و نه فريب دادن...



و اين من‌ام که خواهشي کور و تاريک در جائي دور و دست نيافتني از
روح‌ام ضجه مي‌زند.

و چه چيز آيا، چه چيز بر صليب ِ اين خاک ِ خشک ِ عبوسي که
سنگيني‌يِ مرا متحمل نمي‌شود ميخ‌کوب‌ام مي‌کند؟

آيا اين همان جهنم ِ خداوند است که در آن جز چشيدن ِ درد ِ آتش‌هايِ
گُل‌انداخته‌ي ِ کيفرهاي ِ بي‌دليل راهي نيست؟

و کجاست؟ به من بگوئيد که کجاست خداوندگار ِ درياي ِ گود ِ
خواهش‌هاي ِ پُرتپش ِ هر رگ ِ من، که نام‌اش را جاودانه با
خنجرهاي ِ هر نفس ِ درد بر هر گوشه‌ي ِ جگر ِ چليده‌ي ِ خود نقش کرده‌ام؟

و سکوتي به پاسخ ِ من، سکوتي به پاسخ ِ من!
سکوتي به سنگيني‌ي ِ لاشه‌ي ِ مردي که اميدي با خود ندارد!



ميان ِ دو پاره‌ي ِ روح ِ من هواها و شهرهاست
انسان‌هاست با تلاش‌ها و خواهش‌هاشان
دهکده‌هاست با جوي‌بارها
و رودخانه‌هاست با پل‌هاشان، ماهي‌ها و قايق‌هاشان.
ميان ِ دو پاره‌ي ِ روح ِ من طبيعت و دنياست ـ
دنيا
من نمي‌خواهم ببينم‌اش!



اما نيم‌شبي من خواهم رفت; از دنيائي که مال ِ من نيست، از زميني که
به بي‌هوده مرا بدان بسته‌اند.
و تو آن‌گاه خواهي دانست، خون ِ سبز ِ من! ــ خواهي دانست که جاي ِ
چيزي در وجود ِ تو خالي‌ست.
و تو آن‌گاه خواهي دانست، پرنده‌ي ِ کوچک ِ قفس ِ خالي و منتظر ِ من!
ــ خواهي دانست که تنها مانده‌اي با روح ِ خودت
و بي‌کسي‌ي ِ خودت را دردناک‌تر خواهي چشيد زير ِ دندان ِ غم‌ات:
غمي که من مي‌برم
غمي که من مي‌کشم...



انساني را در خود کشتم
انساني را در خود زادم

و در سکوت ِ دردبار ِ خود مرگ و زنده‌گي را شناختم.
اما ميان ِ اين هر دو، لنگر ِ پُررفت‌وآمد ِ دردي بيش نبودم:
درد ِ مقطع ِ روحي
که شقاوت‌هاي ِ ناداني‌اش ازهم‌دريده است...
تنها
هنگامي که خاطره‌ات را مي‌بوسم در مي‌يابم ديري‌ست که مرده‌ام
چرا که لبان ِ خود را از پيشاني‌ي ِ خاطره‌ي ِ تو سردتر مي‌يابم. ـ


از پيشاني‌ي ِ خاطره‌ي ِ تو
اي يار!
اي شاخه‌ي ِ جدا مانده‌ي ِ من

No comments: